Muziek Academie

Muziek is niet gemakkelijk na te vertellen, je spreekt de muzikale taal niet, en het laat zich ook niet gemakkelijk in taal vastleggen. Aan de hand van voorbeelden (op haar gitaar of via een geluidsdrager) bespreekt Olga Franssen o.a. de polyfonie van Bach, de sequens van Vivaldi, de bas van Mozart, de harmonie van Beethoven, de melodie van Schubert, de etude van Chopin, het nieuwe toonstelsel van Schoenberg, de elektronische klanken van Stockhausen en de eenvoud van Pärt.

Deze serie lezingen is een combinatie van de zes lezingen over Schubert (AB084), Schumann (AB086), Brahms (AB088), Dvořák (AB092),  Moessorgski (AB094), en Mahler (AB096)

De eerste lezing van Pieter Bakker in de serie “Meesterwerken uit de Romantiek” gaat over Franz Schubert, de eerste grote muzikale romanticus. Hij excelleerde in de kleine vorm van het lied waarin poëzie en muziek geniaal samenkwamen. Het lied beïnvloedde ook veel van Schuberts instrumentale werken, waaronder het onvolprezen strijkkwartet in d, ‘Der Tod und das Mädchen’, gecomponeerd in 1824. Met dit werk plaatste Schubert zich naast de iconische kwartetten van zijn grote idool Beethoven….

Das Wandern ist des Müllers Lust, Das Wandern! Zo begint het eerste lied van een cyclus van 20 gedichten van Wilhelm Müller. Franz Schubert (1797-1828) heeft deze cyclus as “Die schöne Müllerin” op grootse wijze getoonzet, zoals hij dat ook heeft gedaan met Winterreise, een tweede gedichtencyclus van Wilhelm Müller. Wim Dooge schetst in deze lezing de historische en literaire achtergrond van Schuberts tijd en zijn interesse in de poëzie van Wilhelm Müller. Ook bespreekt hij de gedichten uit de cyclus en hun muzikale vertolking.

Buiten de serie “Meesterwerken uit de Romantiek” verzorgt Pieter Bakker verzorgt in deze adventtijd een extra lezing over de magie en de tijdloosheid van kerstmuziek. In de loop van de geschiedenis is er een veelkleurige en indrukwekkende canon ontstaan van composities voor kerstmis, van verstilde mystiek tot uitbundige dansen, van betoverende engelenzang tot vredige pastorales. De lezing vertelt muzikaal het kerstverhaal en schakelt daarbij tussen diverse eeuwen en landen met een exquise selectie van de mooiste muziek geschreven voor het feest van licht en hoop.

De piano zou hét instrument worden in de romantiek. Van intiem tot grootschalig, de mogelijkheden van de piano waren ongekend. Schumann (‘Waldszenen’) en Liszt (‘Totentanz’), beide uit 1849, schotelen in deze tweede lezing de uitersten voor van het pianistieke universum, een caleidoscoop van poëzie, natuurliefde, acrobatiek en dramatiek.

Voor wie nog geen kennis heeft van het notenschrift of bij wie de kennis weer is weggezakt brengt koor- en orkestdirigent Peter Schlamilch de beginselen bij van het noten lezen en van blad zingen (solfège). Daarbij wordt uitgegaan van ofwel het zingen op absolute notennamen, het do-re-mi-systeem, of op notennummers. Verder krijgt u antwoord op vragen als: hoe wordt muziek nu eigenlijk genoteerd, wat zijn de notenwaarden, wat zijn akkoorden en hoe werkt harmonieleer nu eigenlijk? Welke toonsoorten zijn er en wat zijn mollen en kruisen ook alweer? Wat is het verschil tussen majeur en mineur precies? Ook degenen die al in een koor zingen of een instrument bespelen leren hier meer over van blad lezen, de notatie van muziek en muziektheorie. Wat heb je nodig om mee te doen? Een computer, laptop of tablet met een webcam of ingebouwde camera en microfoon en een internetverbinding.

Iedere Bachliefhebber heeft bij diens muziek het gevoel met een haast bovenmenselijke geest te maken te hebben. En wie zich verdiept in de op het oog grillige compositietechniek van Bach wordt alleen maar gesterkt in dat gevoel. Het onderzoek naar het oneindig verfijnde spel dat Bach speelde met getallen – aantal maten, aantal noten - om de muziek niet alleen vorm maar ook diepere inhoud te geven is een adembenemende zoektocht. Het getal 33 is misschien de sleutel: het aantal jaren dat Christus heeft geleefd. Dat getal leidt tot de verklaring van veel andere getallen die Bachs geloofsovertuiging en vooral zijn fascinatie voor de ‘liefdesdood’ van Christus blootleggen. Aanbevolen cursusmateriaal: Wim Witteman - Over het geheim van de Mattheüspassie (€ 19,50). 

Wat heb je nodig om mee te doen? Een computer, laptop of tablet met een webcam of ingebouwde camera en microfoon en een internetverbinding.

De invloed van de popmuziek uit de sixties is groter geweest dan men destijds durfde vermoeden. Wat begon met eenvoudige 3-akkoordliedjes met een simpele tekst groeide uit tot concept­albums en zelfs rockopera’s. Veel van de songs uit die tijd zijn nog steeds te horen op de vele radiostations. Opvallend is dat juist die songs uit de sixties nu nog vaak gebruikt worden in reclameboodschappen. In de presentatie wordt ingegaan op een song uit de sixties die maar liefst drie keer nummer één werd in het Verenigd Koninkrijk.

De Zwitserse componist Frank Martin (Genève 1890 – Naarden 1974) was een veelzijdig gematigd-modern, maar typisch 20ste-eeuws toonkunstenaar. Hij was gefascineerd door ritme en klankkleur. Na de tweede wereldoorlog verhuisde hij met zijn derde vrouw, Maria Boeke, maar Amsterdam en uiteindelijk naar Naarden. Sinds zijn dood in 1974 is er aan zijn huis aan de Bollelaan niets veranderd, en dat kunt u tijdens deze bijzondere lezing zelf ervaren. Tot zijn bekendste werken horen Petite Symphonie Concertante, het oratorium Golgotha, de opera Der Sturm, diverse ballades voor solo-instrumenten, en zijn laatste werk, de cantate Et la vie l’emporta. Zijn (enige) gitaarwerk Quatre pièces brèves komt met gitariste Olga Franssen tijdens deze unieke presentatie zeker aan bod.